Kardynał Władysław Rubin. Kresowianin w służbie Kościoła i Ojczyzny
Wybitnej, a może nieco zapomnianej postaci należącej do dziedzictwa kultury kresowej poświęcona jest najnowsza wystawa w Muzeum Kresów w Lubaczowie, zatytułowana: „Kardynał Władysław Rubin. Kresowianin w służbie Kościoła i Ojczyzny”.
Ekspozycja zorganizowana została z okazji przypadającej w 2015 roku okrągłej, 25. rocznicy śmierci kardynała Władysława Rubina (1917-1990) - kapłana Archidiecezji Lwowskiej, wybitnego hierarchy Kościoła Polskiego i Powszechnego, którego ciało spoczywa w krypcie konkatedry w Lubaczowie.
Uroczyste otwarcie wystawy miało miejsce w niedzielę, 29 listopada 2015 r., o godz. 14.00 w sali wystawowej w gmachu głównym lubaczowskiego Muzeum Kresów. Ekspozycja zorganizowana została we współpracy z Parafią p.w. Stanisława B.M. w Lubaczowie, a honorowym patronatem objął ją J. E. ks. bp dr Marian Rojek Ordynariusz Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej.
W uroczystości wzięli udział przedstawiciele duchowieństwa: ks. bp dr hab. Mariusz Leszczyński biskup pomocniczy diecezji zamojsko-lubaczowskiej, ks. kanonik Andrzej Stopyra dziekan dekanatu lubaczowskiego, ks. kanonik Józef Dudek dziekan dekanatu cieszanowskiego, władze samorządowe: Jadwiga Pałczyńska Przewodnicząca Rady Powiatu Lubaczowskiego, Józef Michalik Starosta Powiatu Lubaczowskiego, Zenon Swatek Wieceprzewodniczący Rady Miejskiej Lubaczowa, Krzysztof Szpyt Burmistrz Miasta Lubaczowa, przedstawiciele rodziny ks. kardynała Władysława Rubina oraz bardzo licznie zgromadzeni mieszkańcy Lubaczowa i regionu.
Otwarciu wystawy towarzyszyło sympozjum na temat życia i działalności ks. Kardynała. Na wstępie Stanisław Piotr Makara, dyrektor Muzeum Kresów Lubaczowie ukazał koleje losu tej wybitnej postaci, ze szczególnym uwzględnieniem posługi kapłańskiej ks. Rubina wśród Polonii, a następnie już jako biskupa w pracy w Kurii Rzymskiej na odpowiedzialnym stanowisku Generalnego Sekretarza Synodu Biskupów, a ostatecznie jako kardynała i Prefekta Kongregacji d/s Kościołów Wschodnich. Wskazał na liczne związki łączące ks. kardynała Rubina z Ojcem Świętym Janem Pawłem II, a także na kontakty z Lubaczowem, jako ośrodkiem Archidiecezji Lwowskiej w powojennych graniach Polski.
Ks. kanonik Andrzej Stopyra przedstawił zebranym list ks. kardynała Mariana Jaworskiego arcybiskupa seniora Archidiecezji Lwowskiej, w którym podziękował inicjatorom i organizatorom wystawy za podtrzymywanie pamięci o ks. kardynale Rubinie, swoim przyjacielu i osobie należącej do najbliższego otoczenia Jana Pawła II. Ks. Kanonik zaprezentował również list ks. inf. Adama Krasińskiego Wikariusza Generalnego Archidiecezji Białostockiej, a dawnego sekretarza ks. kardynała Rubina, w którym podzielił się garścią wspomnień o swym mentorze z czasów pracy w Rzymie. Wskazał na przyczyny, dla których Ojciec Święty Jan Paweł II podjął decyzję o złożeniu ciała śp. Kardynała w krypcie ówczesnej prokatedry lubaczowskiej, na terenie dawnej Archidiecezji Lwowskiej. Ks. inf. Krasiński przekazał również do zbiorów Muzeum Konkatedralnego w Lubaczowie wiele pamiątek po ks. Kardynale. Część z nich eksponowana jest na obecnej wystawie.
Z dużym zainteresowaniem przyjęto wystąpienie ks. bp. dr. hab. Mariusza Leszczyńskiego, znakomitego historyka Kościoła. Ks. Biskup wskazał na ogromne znaczenie tekstów kazań ks. Kardynała Rubina, szczególnie tych o charakterze historycznym i patriotycznym, które wygłaszał w latach 1964-1980, w okresie sprawowania funkcji opiekuna polskiej emigracji rozproszonej po całym świecie. Teksty te, zawierające wiele cennych myśli, są przedmiotem pracy badawczej ks. Biskupa, który już pracuje nad ich zebraniem, opracowaniem, a później wydaniem drukiem. Okazja ku temu nadarzy się w 2017 roku, kiedy to obchodzona będzie 100. rocznica urodzin ks. kardynała Rubina. Ks. Biskup podkreślił również konieczność podjęcia badań nad rolą ks. Kardynała w okresie posoborowej odnowy kościoła. To właśnie jemu papież Paweł VI powierzył niezwykle odpowiedzialną funkcję Generalnego Sekretarza Synodu Biskupów, organu powołanego po Soborze Watykańskim II dla wprowadzenia w życie postanowień soborowych. Był w tym względzie, obok ks. Andrzeja Marii Deskura, również późniejszego kardynała, wybitnym przedstawicielem Kościoła polskiego w Kurii Rzymskiej, przygotowując niejako grunt pod pontyfikat Jana Pawła II.
W końcowej części spotkania głos zabrał Józef Michalik starosta lubaczowski, który podkreślił rolę lubaczowskiego Muzeum Kresów w promowaniu wybitnych osób zapisanych w kulturze ziem kresowych, do których należy niewątpliwie ks. kardynał Rubin. Garścią wspomnień o ks. Kardynale podzielił się również ks. kanonik Józef Dudek, który w okresie swej posługi jako proboszcz parafii św. Stanisława w Lubaczowie, był organizatorem lubaczowskich uroczystości pogrzebowych ks. Kardynała Rubina. Pamiątkę z tego okresu - portret ks. Kardynała przekazał na ręce ks. bp. Leszczyńskiego, a ten ofiarował go ks. kan. Andrzejowi Stopyrze kustoszowi Muzeum Konkatedralnego. Ze słowem podziękowania za wszelkie starania upamiętniające ks. Kardynała Rubina czynione w Lubaczowie wystąpił również przedstawiciel jego Rodziny - Pan Zbigniew Rubin z Częstochowy. Podjął on starania nad wydaniem obszernej biografii ks. Kardynała, która będzie istotnym uzupełnieniem historii Kościoła Powszechnego i Polskiego w XX wieku.
Wystawa w Muzeum Kresów w Lubaczowie jest swoistym podsumowaniem dotychczasowej wiedzy o ks. kardynale Władysławie Rubinie, którego jak na razie jedynym biografem był ks. Wacław Szetelnicki, wybitny badacz dziejów Kościoła. Muzealna ekspozycja ukazuje najważniejsze etapy życia, pracy i posługi kapłańskiej ks. kardynała Władysława Rubina. Na kilkudziesięciu planszach ukazano mało znane fotografie i dokumenty zgromadzone w książce ks. Szetelnickiego, a także przechowywane w Bibliotece im. św. Brata Alberta przy konkatedrze w Lubaczowie, w zbiorach prywatnych i różnych instytucji. Cennym uzupełnieniem są liczne pamiątki związane z osobą ks. kardynała Rubina. Należą do nich jego rzeczy osobiste oraz dary z licznych podróży duszpasterskich odbywanych przez ks. Kardynała na całym świecie.
Wystawa czynna będzie do końca stycznia 2016 roku.
Serdecznie zapraszamy!
Notka biograficzna
Władysław Rubin urodził się w 1917r. w Tokach koło Zbaraża. W 1946r., po wojennej tułaczce i tragicznym doświadczeniu Golgoty Wschodu, przyjął święcenia kapłańskie daleko od kraju - w Bejrucie. Fakt ten zadecydował o dalszych losach młodego księdza. Po odbyciu studiów w Rzymie ks. Rubin poświęcił się bowiem opiece duszpasterskiej nad emigracją polską, początkowo we Włoszech, a później na całym świecie. Odegrał też ważną rolę w dziele odnowy Kościoła Powszechnego. Był pierwszym Generalnym Sekretarzem kilku kolejnych Synodów Biskupów, powołanych do życia po soborze Watykańskim II.
W 1964r. został wyniesiony do godności biskupiej. Jego konsekratorami byli prymas Stefan Wyszyński i abp Karol Wojtyła. Ten ostatni już jako papież Jan Paweł II – doceniając olbrzymie zasługi i doświadczenie ks. bp. Rubina - w 1979r. wyniósł go do godności kardynalskiej i mianował jednocześnie na ważny urząd Prefekta ds. Kościołów Wschodnich. W tym samym roku ks. bp Marian Rechowicz gościł ks. kardynała Rubina w Lubaczowie, jako ośrodku Archidiecezji Lwowskiej w powojennych granicach Polski. Tutaj też Kardynał spoczął po swej śmierci w 1990r.
Rok później, 2 czerwca 1991r., podczas IV Pielgrzymki do Ojczyzny kryptę z sarkofagiem ks. kardynała Władysława Rubina w podziemiach lubaczowskiej prokatedry nawiedził Jan Paweł II. Przy tej okazji papież powiedział o kardynale Rubinie: „I dobrze, że ten człowiek – symbol Polski walczącej i cierpiącej, Polski rozproszonej po świecie, a równocześnie symbol wkładu i uczestnictwa Polski w dziele współczesnej odnowy Kościoła i chrześcijaństwa – dobrze, że ten symbol związał się z lubaczowską prokatedrą”.
J.M.
